Wiktionary:የዌልስኛ ቅድመ-ታሪካዊ አመጣጥ - ሷዴሽ ዝርዝር

የአይርላንድኛ አመጣጥ ታሪክ ሷዴሽ

አርም

የሷደሽ ዝርዝር፦ አማርኛ፣ ዘመናዊ አይርላንድኛጥንታዊ አይርላንድኛጋልኛቅድመ-ኬልታዊቅድመ-ህንዳውሮፓዊኬጥኛ

ስለ «ቅድመ ሕንዳውሮፓዊ» - የ(*) ምልክት ማለት እነዚህ ቃላት ከቶ በጽሕፈት አልተዘገቡም። በቋንቋ ሊቃውንት ግመት ብቻ ናቸው። የሕንድና የአውሮፓ ሕዝብ ወላጆች በጥንት ሳይለያዩ አንድላይ የተናገሩት ቋንቋ እንደ ሆነ ይገመታል።

ቁ#. አማርኛ ዘመናዊ ዌልስኛ (~1600 ዓም-አሁን) ጥንታዊ ዌልስኛ (~600-900 ዓም) ጋልኛ (~300 ዓክልበ.-400 ዓም) ቅድመ-ከልታዊ (~800 ዓክልበ.?) ቅድመ-ህንዳውሮፓዊ (~1100 ዓክልበ.?) ኬጥኛ (~1700-1200 ክ.በ.)
1 እኔ mi ሚ *ሚ *ኤግሖም ኡክ
2 አንተአንቺ ti ቲ *ቱ *ቱሕ ዚክ
3 እርሱእርሷ ef ኤቭ *ኤም *ኤይ፣ *ኢሕ፣ *ኢድ አስ
4 እኛ ni ኒ ስኒ *ስኒስ *ወይስ፣ *መስ ዌስ
5 እናንተ chwi ሕዊ *ስዊስ *ዩስ ሱሜስ
6 እነሱ hwy ሁዊ *ዮይ *ኤየስ፣ *ኢሔስ
7 ይህይህች hwn ሁን ሲንዴ *ሶ *ኮሕ፣ *ኮስ፣ *ኮድ ካስ
8 ያች hwnnw ሁኑ ሴ፣ ሶ፣ ሳና *ሲንዶስ *ሶ፣ *ሴሕ፣ *ቶድ አፓስ
9 እዚህ yma እማ *ሶንዶ
10 እዚያ yna እና *ከይ *ታር አፒያ
11 ማን pwy ፑዊ ፖስ *ኴስ *ክዊስ ኩዊስ
12 ምን beth በጥ *ኲድ *ኰድ ኩዊት
13 የት ble ብሌ *ክዉትስ *ክዉዼ ኩዋፒ
14 መቼ pryd ፕርድ *ኳኖ ኩዋፒ
15 እንዴት sut ስት ማሓን
16 አይ... ም dim ድም *ነ *ነ ናታ
17 ሁሉ holl ሆል oll ኦል ኦሎን *ኦሎስ *ሔሎስ ሁማንጻ
18 ብዙ llawer *ኤሉ- *ፊሉ- *ሞኖጎስ መኪስ
19 አንዳንድ rhai ራይ *ነኰስ *ካይሎ-፣ *ሶልዎ- ኩወስቃ
20 ጥቂት ychydig እሕድግ *ነኰስ *ፓዋስ ተፓወስ
21 ሌላ arall አራል arall አራል አሎስ *አልዮስ *አንተሮስ ዳማይስ
22 አንድ un እን *ኦይኖ *ኦይኖስ *ኦይኖስ ሲያስ?
23 ሁለት dau ዳይ *ዱዊ *ዷው *ድዎሕ ዳውስ
24 ሦስት tri ትሪ *ትሪ- *ትሪስ *ትሬየስ ቴሬስ
25 አራት pedwar ፐዷር ፐቷር *ኰቷረስ *ኰትዎረስ መያወስ
26 አምስት pump ፕምፕ ፐምፔ *ኲንኴ *ፔንኰ
27 ትልቅ mawr ማውር maur ማሮ-፣ ማጊዮ- *ማሮስ *ሜጎስ ሳሊስ
28 ረጅም hir ሂር ሲሮስ *ሲሮስ *ድሉሕጎስ ዳሉኪስ
29 ሰፊ llydan ልዳን ሊታኖስ *ፍሊታኖስ ፓልሒስ
30 ወፍራም tew ተው *ቴጉስ *ቴጉስ
31 ከባድ trwm ትሩም *ትሩሞስ *ጐርሖስ ናኪስ
32 ትንሽ bach ባሕ ቢኮ- *ቢኮስ *ስማሎስ ካፒስ
33 አጭር byr ብር byrr ቢሮስ *ምረጉስ፣ *ስኩርቶስ ማኒንግኩዋንጽ
34 ጠባብ cul ክል *አንጉ- *ሔንግ-
35 ቀጭን tenau ተናይ *ታናውዮስ *ቴንሑስ፣ *መሕቅሮስ ማክላንጽ
36 ሴት benyw *በና *ቤና *ግዌን ግዌናንጽ
37 ወንድ gŵr ጉር gwr ጉር ዊሮስ *ዊሮስ *ዊሕሮስ ፐስናስ
38 ሰው dyn ድን ግዶኒዮስ *ግዶኞስ *ማኑስ አንቱዋሐስ
39 ልጅ plentyn ፕለንትን *ሙስታኮስ ፐሑስ ሃሣስ
40 ሚስት gwraig ጉራይግ
41 ባል gŵr ጉር *ፖቲስ ፐስናስ
42 እናት mam ማም ማቲር *ማቲር *ሜሕቴር አናስ
43 አባት tad ታድ አቴር *ፋቲር *ፕሕቴር፣ *አታ አታስ
44 እንስሳ anifail አኒቫይል mil ሚል *ሚሎም *ዴውሶም፣ ጐር- ሱፓል
45 ዓሣ pysgodyn ፕስጎድን *ፌስኮስ *ፒስኮስ ፓርሑዋያስ
46 ወፍ aderyn አደርን ኤትኖ *ፌትኖስ *ሔዊስ ሱዋይስ
47 ውሻ ci ኪ ኩኖ- *ኩ *ክዎ ኩዋስ
48 ቅማል lleuen ልየን *ሉዋ *ለውሕ አፕኄ
49 እባብ neidr ንይድር *ናቲር *ሔንጒስ፣ *ነሕትር- ኢሉያንካ
50 ትል abwydyn አቡውድን *ኲሪሚ *ክውርሚስ
51 ዛፍ coeden ኮይደን ፕረኔ *ኳረስኖ- *ዶሩ ታሩ
52 ደን coedwig ኮይድውግ coit ዊዱ ካይቶ- ትየሣር
53 በትር ffon ፎን *ሎርጋ *ጋስቶ- ፓሒን
54 ፍሬ ffrwyth ፍሩውት *ሱቱ- *ብለሕ-፣ *ብሩግ- ሰሳን
55 ዘር had ሃድ ሲሎ- *ሲሎ *ሴህምን ዋርዋላን
56 ቅጠል deilen ድይለን ዱላ *ዶልኛ *ቦልሕዮም ፓርስቱስ
57 ሥር gwraidd ጒራይጥ gwreidd *ውሪዳ *ውሬሕድስ ሱርካስ
58 ቅርፊት rhisgl ርስክል risgl ሩስካ *ሩስኮስ *ቤርሕጎስ
59 አበባ blodyn ብሎድን blawt ብላቶ- *ብላቱስ *ብሌሕስ አሊል
60 ሣር gwellt ጐልት *ወግሮ-፣ *ጐልታ *ኮይኖ- ወልኩዋንጽ፣ ኡዙሕሪስ
61 ገመድ rhaff *ታንቶ፣ *ሎማና ኢሺማናስ
62 ቆዳ croen ክሮይን *ክሮኬኖ *ፐል-፣ *ትዌኮስ
63 ሥጋ cig ኪግ ኪኮ- *ኪካ *ሜምሶ-
64 ደም gwaed ጓይድ *ክሩ፣ *ዋይቶስ *ክረው-፣ *ሄስሕር ኧሻር
65 አጥንት asgwrn ascurn *ክናሚ፣ *አስኮርኑ *ኾስት-፣ *ኮስት- ሐስታይ
66 ቅባት saim ጋልባ *ጐረድ *ስመሩ- ሳክኒስ
67 ዕንቁላል wy ዊ ui *አውዮም *ሖውዮም
68 ቀንድ corn ኮርን ካርኖን *ኮርኑ *ቅርኖም- ሱርና
69 ጅራት cynffon ክንፎን lost *ሎስቶ- *ሎስታ ሲሳይ
70 ላባ pluen *ፔትሕር ፒታር
71 ጸጉር gwallt gwallt ዎልቶ- *ዎልቶስ *ፓክስ, *ፑልሕ- ኢሼኒስ
72 ራስ pen ፐን penn ፐኖ- *ኰኖም *ካፑት ሃርሳር
73 ጆሮ clust ክልስት አውሲ *ክሎውስታ፣ *አውሶስ *ሖውስ ኢስታማናስ
74 ዐይን llygad ልጋድ ደርኮ *ሉካቶ- *ኾኲ-፣ *ኸኲ- ሳጉዋ
75 አፍንጫ trwyn ትሩውን ffroen *ስሮግና *ስሮግና *ኔሕስ ቲቲታን
76 አፍ genau ግናው ማንቶ-፣ ጌኑ *በሎስ *ሖሕስ- አይስ
77 ጥርስ dant ዳንት dant *ዳንትስ *ኽዶንትስ፣ *ጎምቦስ ጋጋስ
78 ምላስ tafod ታቮድ ተንጓ *ታንጓት- *ድንግዌሕስ ላላስ
79 ጥፍር ewin eguin *አንጒና *ኽኖግሮስ ሳንኩዋይስ
80 እግር troed ትሮይድ troet ኮክሶ-፣ ትረይደ *ትረገትስ *ፖድስ ፓታስ
81 ባት coes ኮይስ ኮክሶ- *ኮሕሳ *ክሮክስኮ- ኧግዱ
82 ጉልበት glin ግሊን glún *ግሉኖስ *ጎኑ ጌኑ
83 እጅ llaw ላው lau ላማ *ፍላማ *ጌስሮ-፣ *ማን- ከሣር
84 ክንፍ asgell *ፋታኒ ፓታር
85 ሆድ bol ቦል *ቦልጎ- *ኡደሮ-፣ *ብረውሶስ ሳርሁዋንጽ
86 አንጀት perfedd, coludd *ኤሕተር- ጋራተስ
87 አንገት mwnwgl ማን- *ሞኒክሎ- *ክኖግ-፣ *ኰሎ- ኩዋታር
88 ጀርባ cefn ከቨን keuen *ከብኖ- ኢስኪስ
89 ጡትደረት bron ብሮን ብሩኒዮ *ብሩሶን፣ *ኪካ *ፕስቴን ታካኒ፣ ቴታን
90 ልብ calon ካሎን ክሪዲዮ *ክሪድዮም *ኬርዲስ ካርዲ
91 ጉበት afu አቪ *አውቭ- *የሕኲር፣ ሔንትሮም ሊሢ
92 ጠጣ yfed እቨድ yuet < iben *ኢብ- *ፎቲዮ *ፊቦ- *ፐኺ-፣ *ሔጒ- ኤኩ-
93 በላ bwyta ቡውታ ደፕሮ- *ፊት- *ሔድ- *ፐይት- ኤድ-
94 ነከሰ cnoi *ክናዮ- *ጒሩግ-፣ *ስመርድ- ዋክ-
95 ጠባ sugno *ሱግ- *ሱግ- ኡህ-
96 ተፋ poeri *ስፐው- አላፓህ-
97 አስታወከ chwydu *ስኪዮ- *ወም-፣ *ሕረውግ-
98 ነፋ chwythu ሕውጢ *ስዊዝዶ- *ዋት-፣ *ሕወሕ- ፓራይ-
99 ተነፈሰ anadlu *አናል- ሔንሕ-፣ *ፕነው-
100 ሳቀ chwerthin guardam *ሷርዮ- *ክለክ- ሐሐርስ-
101 አየ ጐልድ gweld gwelet ፒሥ- *ወሎ- *ሰኲ-፣ *ወይድ- ሳጉዋይ-፣ አውስ-
102 ሰማ clywed ክልወድ ክሉዊዮ- *ክለዎ-፣ ክሊኖ- *ሔክሖውስየ-፣ *ክለው- ኢስትማስ-
103 አወቀ gwybod ጒቦድ gwybot *ዊድ- *ዊንዶ- *ግነኽ-፣ *ወይድ- ሳክ-
104 አሠበ meddwl መዹል *አምቢራዲ *ቶንግ-፣ *መን-
105 አሽተተ arogli *ቡላቶ- *ኸድ-
106 ፈራ ofni *ኦብኖ- *ፐርክ- ናሕ-
107 አንቀላፋ cysgu ክስኪ kyscu ኩፍስኮ - *ስወፕ-፣ *ድረም- ሱፕ-
108 ኖረ byw ብው *ቢዎ- *ጐይዂ- ሁዊስ-
109 ሞተ marw *ባዮ- *ዼው-፣ *መር- አክ-
110 ገደለ lladd ላዽ ኦርገ- *ጓኖ- *ጐን- ኰን-
111 ተዋጋ ymladd, brwydro *ዊኮ- ሁላይ-፣ ዛሒያ-
112 አደነ hela *ሴልጋ ሁርና-
113 መታ taro ታሮ *ቢና- *ፕለሕክ- ዋልህ-
114 ቈረጠ torri ቶሪ *ስኪዮ- *ከሒድ-፣ *ስከል-፣ *ሰክ- ቱሑስ-
115 ሠነጠቀ hollti *ድሎንጎ- *ግለውብ-፣ *ስከይ- ሳራ-
116 ወጋ gwanu, trywanu *ስተይግ- ኢስካሪ
117 ጫረ cosi *ራዝዶ- *ገረድ-፣ ስክረይብ- ጉልስ-
118 ቆፈረ cloddio, palu ፓሊ *ክላዶ *ዼይጒ-፣* ዸልብ- ፓዳይ
119 ዋኘ nofio ኖቭዮ *ስና- *ኔሑ-
120 በረረ hedfan ኸድቫን *ፌቶ *ፕለውክ- ፒዳይ
121 ተራመደ cerdded ከርዸድ kerddet *ከንጎ- *ገንግ-፣ *ግረዽ- ጒምስኬ- ቲያ-
122 መጣ dod ዶድ *ጐም-፣ *ጐሕ- ኡዋ-
123 ተኛ gorwedd *ሌጎ- *ለግ- ኪ-
124 ተቀመጠ eistedd እይስተዽ estid *ሴድ- *ሴዶ- *ሰድ- አሰስ-
125 ቆመ sefyll ሰቭል *ሲስታ- *ስተሕ- አር-
126 ዞረ troi ትሮይ *ሱዎ- *ተርሕ-፣ *ወርት- ወህ-
127 ወደቀ cwympo ኪዮ- *ፖል-፣ *ካድ- ማውስ-
128 ሰጠ rhoi ሮይ *ደ- *ዳ- *ደኽ- ፓይ-
129 ያዘ dala *ደልጎ- *ሰግ-፣ *ከህፕ- ሃር-
130 ጨመቀ gwasgu ታማስ-፣ ወሱሪያ-
131 ፈተገ rhwbio *መልሕ- *ተር- ሳክሩ-
132 አጠበ golchi ጎልሒ gwolchi ኒግዮ- *ለኊ-፣ *ነይጒ- ዋርፕ-
133 አበሰ sychu ስሒ አንስ-
134 ሳበ፣ ጐተተ tynnu *ዽረግ- ህዊቲያ-
135 ገፋ gosgryn *ፐርቲ *ስከውብ-፣ *ስኩብ- ኩዋስ-
136 ጣለ taflu *ካትዮ- *ስመይት- ፐሢያ-
137 አሠረ clymu ክልሚ *ዌዶ *በንዽ-፣ ለይግ- ካለሊያ-
138 ልብስን ሰፋ gwnïo *ኔዮ- *ስዩሕ-
139 ቆጠረ rhifo *ሪማ- *ረይ- ካፑወ-
140 አለ siarad ሻራድ *ላባሮ- *ላባሮ *ሰኲ፣ *ወውክ- ቴ-
141 ዘፈነ canu ካኒ *ካኖ- *ሰንጒ-፣ *ካን- ኢሻማይ
142 ተጫወተ chwarae ሗራይ *ኮንሪጎ፣ ኡፎሪጎ- ዱስክ-፣ ሂንጋኒስከ-
143 ተንሳፈፈ arnofio አርኖቭዮ *ፕልውቲ፣ ፕላቫቲ *ፕለውዽ-፣ *ስሮው-
144 ፈሰሰ llifo *ሊዮ- *ፕለው- አርስ-
145 በረደ rhewi *ፍረውሶ- *ፕረውስ- ኧካይ-
146 አበጠ chwyddo *ስዌዶ- ሱዋ-
147 ፀሐይ haul ሃይል heul *ሶኖ- *ሳዉል *ሶኊል ኢስታኑስ
148 ጨረቃ lloer ሎይር lleuad ልያድ *ሎውክስና *ሜሕንስ፣ *ሎውክስነሕ አርማስ
149 ኮከብ seren ሰረን *ስቲር- *ስቴራ *ሕስቴር ሃስቴር
150 ውኃ dŵr ዱር dwfyr ዱቭር *ኡድና፣ ዱብሮን *ኡድስክዮም፣ *ዱብራ *ዎድር፣ *ሔኰሕ ዋታር
151 ዝናብ glaw ግላው *ዎልኮ-፣ *ግላዋ- ሄውስ
152 ወንዝ afon አቮን አቦና *አቡ፣ *አቦና *ሔፕ- ሃፓስ
153 ሐይቅ lllyn ልን ሎኩ *ሊና *ላኩ-፣ *ሔጌሮ- ሉሊስ
154 ባሕር môr ሞር ሞሬ *ሞሪ *ስሔይዎ-፣ *ሞሪ አሩናስ
155 ጨው halen ሃለን *ሳላኖ- *ሴሕልስ
156 ድንጋይ maen ማይን አካውኖን *ማጊኖ- *ሔክሞን ፓሢላስ
157 አሸዋ tywod ትዎድ *ግራዋ *ሳምሕዾስ
158 አቧራ llwch ሉሕ *ፐሕርስ-
159 መሬት daear ዳያር ታላሞ- *ታላሙ *ዼጎም፣ *ሔር- ተካን
160 ደመና cwmwl ኩሙል *ኔቦስ አልፓስ
161 ጉም niwl ንውል nywl *ኪዎ- *ሕሚግለሕ፣ *ስነውዽ- ካማራስ
162 ሰማይ wybr *ኔሞስ *ኔቦስ ኔፒስ
163 ንፋስ gwynt ጒንት *ዊንቶ- *ሕወንትስ ሁዋንጽ
164 አመዳይ eira እይራ *ስኒጒዮ- *ስኒጒህስ
165 በረዶ iâ ያ *ያጎ *የጊስ *ሔይሕ-፣ *የግ- ኧካን
166 ጢስ mwg ሙግ *ሙክ- *ስሙኲ-፣ *ዹሕሞስ ቱሑዊስ
167 እሳት tân ታን tan *ተን- *ተፍነትስ *ፔሑር፣ *ሔግኒስ ፓሑር
168 አመድ lludu *ሎውቱስ *ኼስኖ-፣ *ኼሲ- ሃስ
169 ተቃጠለ llosgi ሎስጊ *ዳውዮ- *ብረው-፣ *ዸጒ-፣ *ስወል-፣ *ሔውስ- ዋርን-
170 መንገድ ffordd ሴንቱ-፣ *ካሚኖ- *ሴንቱስ *ዌግ-፣ *ፐንት-፣ *ደርግ- ፓልሳስ
171 ተራራ mynydd ምንዽ sliab በርጎና፣ ብሪጋ *ሞኒዮስ፣ ስሌብዶስ *ጐርኽ-፣ ሞን- ካልማራስ
172 ቀይ rhudd ርዽ, coch ኮሕ *ሮውዶስ *ሮውዶስ *ሕረውዾስ ሚቲስ
173 አረንጓዴ glas ግላስ፣ gwyrdd ጒርዽ ግላስቱም *ግላስቶስ *ግሬሕ- ኈልፒስ
174 ቢጫ melyn መልን melyn *ሜሊኖ- *ቦድዮ-፣ *ሜሊኖስ *ገልሕዎስ፣ *ከንህኮስ ሐሕላዋንጽ
175 ነጭ gwyn ጒን finn, ban ዊንዶስ *ጒንዶስ፣ *ባኖስ *ሔልቦስ ሃርኪስ
176 ጥቁር du ዲ ዱቡ *ዱቡስ *ስዎርዶስ፣ *ሔምስ- ዳንኩይስ
177 ሌሊት nos ኖስ nos *ኖኽት *ኖኽስ *ኖኲትስ ኢስፓንጽ
178 ቀን dydd ዲዽ dyd <did *ዲው *ዲዮስ *ሔግ-፣ *ደይን- ሲዋጽ
179 አመት blwyddyn bloidin *ብሌዳኒ *የሕር-፣ *ወት- ወጽ
180 ሙቅ twym *ተሢ- *ተፍስሚ- *ጐርም- *ተፕ- አንጽ
181 ቅዝቃዛ oer ኦውግሮ- *ኦውግሮስ *ጌልዶስ ኤኩናስ
182 ሙሉ llawn ላውን ላኖ- *ፍላኖስ *ፕልሕኖስ ሱዋንጽ
183 አዲስ newydd ነውዽ ኖውዮስ *ኖውዮስ *ኔዎስ ኔዋስ
184 አሮጌ hen ሄን *ሴኖስ *ሴኖስ *ሰንሖ- ሚያህዋንጽ
185 ጥሩ da, mad ዳ፣ ማድ ዳጎስ፣ ማቱ- *ዳጎስ፣ *ማቲስ *በድ-፣ *ሕሱ- አሡስ
186 መጥፎ drwg ድሩግ *ድሩኮስ *ሑፔሎስ፣ *ዱስ ኢዳሉስ
187 በስባሳ braen *ብራግኖስ *ፑ- ሃራንጽ
188 እድፋም budr, brwnt *ሳላኮስ *ሳልው- ኢስኩናንጽ
189 ቀጥተኛ syth ስጥ *ሕረግቶስ
190 ክብ crwn ክሩን ኩሮ- *ክሩንዲስ
191 ስለታም miniog, llym *ኦስትሩ *ኬርቦ *ስኬርብ-፣ *ሔክሮስ አልፑስ
192 ደደብ pŵl *ማይሎስ አልፓንጽ
193 ለስላሳ llyfn *ስሊሞኖ- *ግላዶስ ሚውስ
194 እርጥብ gwlyb ጉሊብ gulip *ውሊኰስ *ወድ ሁርኒያንጽ
195 ደረቅ sych ስሕ sich ታርቶ- *ሲስኰ- *ተርስ-፣ ስሔውሶስ ሃታንጽ
196 ትክክለኛ cywir ክውር *ኤፊኖ- *ሕረግቶስ አሳንጽ
197 ቅርብ agos *ኦንኮስ ማኒንኩዋስ
198 ሩቅ pell ፐል *ኬኖ-፣ *ኰስሎ- *ዊ አርሃ፣ ቱዋ
199 ቀኝ de ዴ deau ደክሲዎ- *ደሕሲዎ- *ደክስ- ኩናስ
200 ግራ chwith ሕዊጥ *ክሌዮ- *ሰውዮስ
201 በ... at አት *ኦንኮ *ሓድ
202 በ... ውስጥ yn እን *ኤኒ *ሔን፣ *ሔንተር አንዳን
203 ከ... ጋር gan ጋን *ኮም፣ *ካንታ *ሜታ፣ *ኮም ካቲ
204 እና a አ ኤቲክ *ኤቲ፣ *አትኴ *-ኰ፣ *ደ
205 ቢ... (ኖሮ) os, pe *ስማ ታኩ
206 በ... ምክንያት oherwydd ኦኸርውዽ achaus አሓውስ ኩዊት
207 ስም enw ኧኑ anu አኗን *አንማን *ሕኖምን ላማን