Wiktionary:የሂንዱስታኒ ቅድመ-ታሪካዊ አመጣት ሷዴሽ ዝርዝር
የሂንዲ / ኡርዱ አመጣጥ ታሪክ ሷዴሽ
አርምስለ «ቅድመ ሕንዳውሮፓዊ» - የ(*) ምልክት ማለት እነዚህ ቃላት ከቶ በጽሕፈት አልተዘገቡም። በቋንቋ ሊቃውንት ግመት ብቻ ናቸው። የሕንድና የአውሮፓ ሕዝብ ወላጆች በጥንት ሳይለያዩ አንድላይ የተናገሩት ቋንቋ እንደ ሆነ ይገመታል።
ቁ#. | አማርኛ | ሂንዱስታኒ (~1500 ዓም-አሁን) | ሳንስክሪት (~600-300 ዓክልበ.) | ቬዲክ ሳንስክሪት (~1200-600 ዓክልበ.?) | ቅድመ-ሕንዳዊ-ኢራናዊ (~1500 ዓክልበ.?) | ቅድመ-ህንዳውሮፓዊ (~2000 ዓክልበ.?) | ኬጥኛ (~1700-1200 ክ.በ.) |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | እኔ | መይ | እህም | እህም | *አጅሃም | *ኤግሖም | ኡክ |
2 | አንተ፣ አንቺ | ቱ | ትቨም | ትቨም | *ቱሕ | *ቱሕ | ዚክ |
3 | እርሱ፣ እርሷ | ቨህ | ሰ | ሰ | *ሳ | *ኤይ፣ *ኢሕ፣ *ኢድ | አስ |
4 | እኛ | ህም | ቨየም | ቨየም | *ዋይ | *ወይስ፣ *መስ | ዌስ |
5 | እናንተ | ቱም | ዩየም | ዩየም | *ዩስ | ሱሜስ | |
6 | እነሱ | ቬ | ቴ | ቴ | *ኤየስ፣ *ኢሔስ | ኤ | |
7 | ይህ፣ ይህች | የህ | ኢደም | አየም | *አየም | *ኮሕ፣ *ኮስ፣ *ኮድ | ካስ |
8 | ያ፣ ያች | ቨህ | ተት | ሰ | * | *ሶ፣ *ሴሕ፣ *ቶድ | አፓስ |
9 | እዚህ | የሃን | እትረ | ኢሄ | ካ | ||
10 | እዚያ | ቨሃን | ተትረ | ተትረ | *ታር | አፒያ | |
11 | ማን | ኮን | ከ | ከስ | *ክዊስ | ኩዊስ | |
12 | ምን | ክያ | ኪም | ኪም | * | *ኰድ | ኩዊት |
13 | የት | ከሃን | ኩትረ | ክቨ፣ ኩትረ | *ክዉዼ | ኩዋፒ | |
14 | መቼ | ከብ | ከዳ | ከዳ | ኩዋፒ | ||
15 | እንዴት | ከይሳ | ከጠም | ከጣ | ማሓን | ||
16 | አይ... ም | ነሂን | ነ | ነ | * | *ነ | ናታ |
17 | ሁሉ | ሰብ፣ ሳራ | ሰርቨ | ቪሽቬ | *ሳርዋስ | *ሔሎስ | ሁማንጻ |
18 | ብዙ | በሁት | በሁ | በህቨስ | *ሞኖጎስ | መኪስ | |
19 | አንዳንድ | ኩጭ | ኪኝቺድ | ኬ ቺት | *ካይሎ-፣ *ሶልዎ- | ኩወስቃ | |
20 | ጥቂት | ጦራ | እልፐ | እልፓስ | *ፓዋስ | ተፓወስ | |
21 | ሌላ | ዱስራ | እኘ | እኘስ | *አንተሮስ | ዳማይስ | |
22 | አንድ | ኤክ | ኤከ | ኤከስ | *አይካ፣ ሃይዋ | *ኦይኖስ | ሲያስ? |
23 | ሁለት | ዶ | ድቫ፣ ድቪ | ድቫ | *ዷ | *ድዎሕ | ዳውስ |
24 | ሦስት | ቲን | ትሪ | ትራያስ | *ትራያስ | *ትሬየስ | ቴሬስ |
25 | አራት | ቻር | ቸቱር | ቸትቫረስ | * | *ኰትዎረስ | መያወስ |
26 | አምስት | ፓንች | ፐኝጀ | ፐኝቸ | *ፓንቻ | *ፔንኰ | |
27 | ትልቅ | በራ | መህት | መሃን | *ሜጎስ | ሳሊስ | |
28 | ረጅም | ለምባ | ዲርግሄ | ዲርግህስ | *ድርሕጛ | *ድሉሕጎስ | ዳሉኪስ |
29 | ሰፊ | ቾራ | ኡሩ | ፕርጡስ | ፓልሒስ | ||
30 | ወፍራም | ጋርሃ | ግህነ | በሁለስ፣ ስጡራስ | *ቴጉስ | ||
31 | ከባድ | ብሃሪ | ጉሩ | ጉሩስ | *ጐርሖስ | ናኪስ | |
32 | ትንሽ | ጮርጣ | እልፐ | እርብህስ | *ስማሎስ | ካፒስ | |
33 | አጭር | ናርታ | ህረስቨ | ህረስቨስ | *ምረጉስ፣ *ስኩርቶስ | ማኒንግኩዋንጽ | |
34 | ጠባብ | ተንግ | እምሁ | እምሁስ | *ሓንዡ | *ሔንግ- | |
35 | ቀጭን | ፓትላ | ተኑ | ተኑስ | *ቴንሑስ፣ *መሕቅሮስ | ማክላንጽ | |
36 | ሴት | ኦረት | ስትሪ | ጀኒ | *ግዌን | ግዌናንጽ | |
37 | ወንድ | አድሚ፣ ማርድ | ፑሩርሸ፣ ነረ | ና | ዊሕራስ | *ዊሕሮስ | ፐስናስ |
38 | ሰው | ኢንሳን | መኑርሽየ | ፑሩርሸ፣ መኑስ | *ማኑስ | አንቱዋሐስ | |
39 | ልጅ | በጫ | ባለ፣ ሺሹ | ሺሹስ፣ ኩማረስ | ፐሑስ | ሃሣስ | |
40 | ሚስት | ፐትኒ፣ ቢቪ | ብሃርያ | ፐትኒ፣ ጃያ | |||
41 | ባል | ፐቲ | ፐቲ | ብህርታ፣ ፐቲስ | *ፓቲስ | *ፖቲስ | ፐስናስ |
42 | እናት | ማታ | ማትር | ማታ | *ማትር | *ሜሕቴር | አናስ |
43 | አባት | ፒታ | ፒትር | ፒታ | *ፕሕታር | *ፕሕቴር፣ *አታ | አታስ |
44 | እንስሳ | ጃንቨር | ፐሹ | ምርገ፣ ፐሹስ | *ፐቹ | *ዴውሶም፣ ጐር- | ሱፓል |
45 | ዓሣ | መጭሊ | መጽየ | መጽየስ | *መጽየስ | *ፒስኮስ | ፓርሑዋያስ |
46 | ወፍ | ቺሪያ | ቪ | ቬስ፣ ፐክርሺን | *ሓዊስ | *ሔዊስ | ሱዋይስ |
47 | ውሻ | ኩታ | ሽቫነሕ | ሽቫ | *ጿ | *ክዎ | ኩዋስ |
48 | ቅማል | ጁን | ዩካ | አፓሊ፣ ዩካ | *ለውሕ | አፕኄ | |
49 | እባብ | ሳንፕ | ሰርፐ | እሂስ | *ሔንጒስ፣ *ነሕትር- | ኢሉያንካ | |
50 | ትል | ኪራ | ክርሚ | ክርሚስ | *ክውርሚስ | ||
51 | ዛፍ | ፔር | ቭርክርሸ፣ ታሩ | ቭርክርሸስ | *ዳሩ | *ዶሩ | ታሩ |
52 | ደን | ጀንገል፣ ቫን | ቨነ | ቨነም | ትየሣር | ||
53 | በትር | እርደርንርዳ | ደርንርደ | ደርንርደስ | *ጋስቶ- | ፓሒን | |
54 | ፍሬ | ጰል | ጰለ | ጰለም | *ብለሕ-፣ *ብሩግ- | ሰሳን | |
55 | ዘር | ቢጅ | ቢጀ | ቢጀም | *ሴህምን | ዋርዋላን | |
56 | ቅጠል | ፐታ | ፐትረ | ፐርነም | *ቦልሕዮም | ፓርስቱስ | |
57 | ሥር | ጀር | ሙለ | ሙለም | *ውሬሕድስ | ሱርካስ | |
58 | ቅርፊት | ጫል | ትቨች | ትቨክ | *ቤርሕጎስ | ||
59 | አበባ | ጱል | ፑርሽፐ | ፑርሽፐም | *ብሌሕስ | አሊል | |
60 | ሣር | ግሃስ | ትርነ | ትርነም | *ኮይኖ- | ወልኩዋንጽ፣ ኡዙሕሪስ | |
61 | ገመድ | ረሢ | ረጁ | ረጁስ፣ ዳመ | ኢሺማናስ | ||
62 | ቆዳ | ቸምሪ | ቸርመን | ትቨክ | *ፐል-፣ *ትዌኮስ | ||
63 | ሥጋ | መንስ | ማምሰ | ማስ | *ማምስ | *ሜምሶ- | |
64 | ደም | ራክት፣ ኹን | እስርጅ | እስርክ | *ክረው-፣ *ሄስሕር | ኧሻር | |
65 | አጥንት | ህርዲ | እስጢ | እስጢ | *ሓስጢ | *ኾስት-፣ *ኮስት- | ሐስታይ |
66 | ቅባት | ቫሳ፣ ቸርቢ | ፒቨስ፣ ሜደስ | ፒቨስ፣ ሜደስ | *ስመሩ- | ሳክኒስ | |
67 | ዕንቁላል | አርንርዳ | እርንርደ | እርንርደም | *ሖውዮም | ||
68 | ቀንድ | ሲንግ | ሽርንገ | ሽርንገም | *ቅርኖም- | ሱርና | |
69 | ጅራት | ዱም፣ ፑንጭ | ፑጨ | ሼፐስ | ሲሳይ | ||
70 | ላባ | ፐንቅ፣ ፐር | ፐርነ | ፐርነም | *ፔትሕር | ፒታር | |
71 | ጸጉር | ባል | ኬሸ | ኬሸስ | *ፓክስ, *ፑልሕ- | ኢሼኒስ | |
72 | ራስ | ሰር | ሺረስ | ሺረስ | *ካፑት | ሃርሳር | |
73 | ጆሮ | ካን | ከርነ | ከርነስ | *ሖውስ | ኢስታማናስ | |
74 | ዐይን | አንቅ | እክርሺ | እክርሺ | * | *ኾኲ-፣ *ኸኲ- | ሳጉዋ |
75 | አፍንጫ | ናክ | ናሲከ | ናሳ | *ኔሕስ | ቲቲታን | |
76 | አፍ | ሙንህ | ሙቀ | አስ | *ሖሕስ- | አይስ | |
77 | ጥርስ | ዳንት | ደት፣ ደንታ | ደን | *ሕዳንታስ | *ኽዶንትስ፣ *ጎምቦስ | ጋጋስ |
78 | ምላስ | ጂብህ፣ ዘባን | ጂህቫ፣ ጂህቨ | ጂህቫ | *ድንግዌሕስ | ላላስ | |
79 | ጥፍር | ናኹን | ነቀ | ነቀስ | *ናኻ | *ኽኖግሮስ | ሳንኩዋይስ |
80 | እግር | ፐይር፣ ፓንቭ | ፐደ | ፓት | *ፖድስ | ፓታስ | |
81 | ባት | እርታንግ፣ ፓንቭ | ጀንግሄ | ጀንግሃ | *ክሮክስኮ- | ኧግዱ | |
82 | ጉልበት | ግሁርትና | ጃኑ | ጃኑ | *ጃኑ | *ጎኑ | ጌኑ |
83 | እጅ | ሃጥ | ህስተ፣ ፓርኒ | ህስተስ | *ዣስታስ | *ጌስሮ-፣ *ማን- | ከሣር |
84 | ክንፍ | ፐንቅ | ፐክርሸ | ፐርነም፣ ፐክርሸስ | ፓታር | ||
85 | ሆድ | ፔርት | ኡደረ | ኡደረ | *ኡደሮ-፣ *ብረውሶስ | ሳርሁዋንጽ | |
86 | አንጀት | እንተሪ | ጉደ | አንትረም | *ኤሕተር- | ጋራተስ | |
87 | አንገት | ገርደን | ከርንርጠ | ግሪቫ | *ክኖግ-፣ *ኰሎ- | ኩዋታር | |
88 | ጀርባ | ፒርጥ | ፕርሽርጠ | ፕርሽርጠም | ኢስኪስ | ||
89 | ጡት፣ ደረት | ጫቲ፣ ሲና | ስተነ | ስተነስ | *ፕስተነስ | *ፕስቴን | ታካኒ፣ ቴታን |
90 | ልብ | ዲል | ህርድ፣ ህርደየ | ህርደየ | *ዥርድ | *ኬርዲስ | ካርዲ |
91 | ጉበት | የክርት | የክርት | የክርት | *የሕኲር፣ ሔንትሮም | ሊሢ | |
92 | ጠጣ | ፒና | ፒበቲ | ፒበቲ | *ፐኺ-፣ *ሔጒ- | ኤኩ- | |
93 | በላ | ቃና | እቲ | እቲ | *ሃድቲ | *ሔድ- | ኤድ- |
94 | ነከሰ | ካርትና | ደምሸቲ | ደሽ- | *ጒሩግ-፣ *ስመርድ- | ዋክ- | |
95 | ጠባ | ቹስና | ድህየቲ | ድህየቲ | *ሱግ- | ኡህ- | |
96 | ተፋ | ጡክና | እርሽርጢቨቲ | እርሽርጢቨቲ | *ስፐው- | አላፓህ- | |
97 | አስታወከ | ቃይ | ቨመቲ | ቨሚቲ | *ወም-፣ *ሕረውግ- | ||
98 | ነፋ | ጱንክና | ቫቲ | ቫቲ | *ዋት-፣ *ሕወሕ- | ፓራይ- | |
99 | ተነፈሰ | ሳንስ ሌና | እኒቲ | እኒቲ | ሔንሕ-፣ *ፕነው- | ||
100 | ሳቀ | ሃንስና | ስመየቴ፣ ህሰቲ | ህሰቲ | *ክለክ- | ሐሐርስ- | |
101 | አየ | ዴቅና | ፐሽየቲ | ፐሽየቲ | *ሰኲ-፣ *ወይድ- | ሳጉዋይ-፣ አውስ- | |
102 | ሰማ | ሱና | ሽርኖቲ | ሽርኖቲ | *ጋውሽ- | *ሔክሖውስየ-፣ *ክለው- | ኢስትማስ- |
103 | አወቀ | ጃና | ጃናቲ | ቬደ | *ዋይድ- | *ግነኽ-፣ *ወይድ- | ሳክ- |
104 | አሠበ | ሶችና | መኑቴ፣ ቺንተየቲ | መንየቴ፣ ዲድሄቲ | *ቶንግ-፣ *መን- | ||
105 | አሽተተ | ሱንግህና | ጂግህረቲ | ጂግህረቲ | *ኸድ- | ||
106 | ፈራ | እርደርና | ቢብሄቲ | ቢብሃየ | *ባይሕ- | *ፐርክ- | ናሕ- |
107 | አንቀላፋ | ሶና | ስቨፒቲ | ሰስቲ | ሷፕ- | *ስወፕ-፣ *ድረም- | ሱፕ- |
108 | ኖረ | ጂና | ጂቨቲ | ጂቨቲ | *ጐይዂ- | ሁዊስ- | |
109 | ሞተ | መርና | ምሪየቴ | ምሪየቴ | *ዼው-፣ *መር- | አክ- | |
110 | ገደለ | ማርና | ህንቲ | ህንቲ | *ጐን- | ኰን- | |
111 | ተዋጋ | ዣጋርና፣ ላርና | ዩድህየቴ | ዩድህየቲ | ሁላይ-፣ ዛሒያ- | ||
112 | አደነ | ሺካር ካርና | ምርገየቴ | ምርገየቴ | ሁርና- | ||
113 | መታ | ማርና | ህንቲ፣ ታርደየቲ | ህንቲ | *ፕለሕክ- | ዋልህ- | |
114 | ቈረጠ | ካርትና | ክርንተቲ | ክርንተቲ | *ከሒድ-፣ *ስከል-፣ *ሰክ- | ቱሑስ- | |
115 | ሠነጠቀ | በንርትና | ብሂነቲ | ብሂነቲ | *ግለውብ-፣ *ስከይ- | ሳራ- | |
116 | ወጋ | ብሆንክና | ቪድህቲ | ቨድህየጢ | *ስተይግ- | ኢስካሪ | |
117 | ጫረ | ቀሮንችና | ሊቀቲ | ክርሽርነውቲ፣ ከርሸቲ | *ገረድ-፣ ስክረይብ- | ጉልስ- | |
118 | ቆፈረ | ቆድና | ቀነቲ | ቀነቲ | *ዼይጒ-፣* ዸልብ- | ፓዳይ | |
119 | ዋኘ | ተይርና | ፕለቨቴ | ፕረቨቴ | *ኔሑ- | ||
120 | በረረ | ኡርና | ፐተቲ | ፐተቲ | *ፕለውክ- | ፒዳይ | |
121 | ተራመደ | ቸልና | ኤቲ፣ ገጨቲ | ገጨቲ | *ሃይቲ | *ገንግ-፣ *ግረዽ- ጒምስኬ- | ቲያ- |
122 | መጣ | አና | አገጨቲ | አ ገጨቲ | *ጐም-፣ *ጐሕ- | ኡዋ- | |
123 | ተኛ | ሌርትና | ሼቴ | ሼቴ | *ለግ- | ኪ- | |
124 | ተቀመጠ | በይርጥና | ሲደቲ | አስቴ፣ ሰድ- | *ሰድ- | አሰስ- | |
125 | ቆመ | ቀራ ሆና | ቲርሽርጠቲ | ቲርሽርጠቲ | *ስተሕ- | አር- | |
126 | ዞረ | ሙርና | ቨርተቴ | ቨርተቴ፣ ቭርንክቴ | *ተርሕ-፣ *ወርት- | ወህ- | |
127 | ወደቀ | ጊርና | ፐድየቴ | ፐድየቴ | *ፖል-፣ *ካድ- | ማውስ- | |
128 | ሰጠ | ዴና | ደዳቲ | ደዳቲ | *ደኽ- | ፓይ- | |
129 | ያዘ | ፐከርና | ድህረቲ | ድሃረየቲ | *ዻር- | *ሰግ-፣ *ከህፕ- | ሃር- |
130 | ጨመቀ | ኒጮርና | ምርድናቲ | ፒርደየቲ | ታማስ-፣ ወሱሪያ- | ||
131 | ፈተገ | መልና | ግህርሸቲ | ግህርሸቲ | *መልሕ- *ተር- | ሳክሩ- | |
132 | አጠበ | ድሆና | ክርሻለየቲ | ኔክቴቲ | *ለኊ-፣ *ነይጒ- | ዋርፕ- | |
133 | አበሰ | ፖንጭና | ማርሽርቲ | ማርሽርቲ | አንስ- | ||
134 | ሳበ፣ ጐተተ | ቂንጭና | ከርሸቲ | ከርሸቲ | *ዽረግ- | ህዊቲያ- | |
135 | ገፋ | ድህካ ዴና | ኑደቲ | ኑደቲ፣ ቱደቲ | *ስከውብ-፣ *ስኩብ- | ኩዋስ- | |
136 | ጣለ | ጴንክና | ክርሺፐቲ | ክርሺፐቲ፣ እስየቲ | *ስመይት- | ፐሢያ- | |
137 | አሠረ | ባንድህና | በድህናቲ | በድህናቲ፣ ነህየቲ | *በንዽ-፣ ለይግ- | ካለሊያ- | |
138 | ልብስን ሰፋ | ሲና | ሲቭየቲ | ሲቭየቲ | *ስዩሕ- | ||
139 | ቆጠረ | ጊና | ገርነየቲ፣ ከለቴ | ከለቴ | *ረይ- | ካፑወ- | |
140 | አለ | ከህና፣ ቦልና | ቨክቲ | ቪቨክቲ | *ሰኲ፣ *ወውክ- | ቴ- | |
141 | ዘፈነ | ጋና | ጋየቲ | ጋየቲ | *ሰንጒ-፣ *ካን- | ኢሻማይ | |
142 | ተጫወተ | ቄልና | ዲቭየቲ | ክሪርደቲ | ዱስክ-፣ ሂንጋኒስከ- | ||
143 | ተንሳፈፈ | ባሃቭ | ፕለቨቴ | ፕረቨቴ | *ፕለውዽ-፣ *ስሮው- | ||
144 | ፈሰሰ | በህና ተይርና | ሰረቲ፣ ክርሸረቲ | ክርሸረቲ፣ ስረቭ- | *ፕለው- | አርስ- | |
145 | በረደ | ጀምና | ሺየቴ | ሺየቴ | *ፕረውስ- | ኧካይ- | |
146 | አበጠ | ጱልና፣ ሱጅና | ሽቨየቲ | ሽቨየቲ | ሱዋ- | ||
147 | ፀሐይ | ሱረጅ | ሱርየ | ሱርየስ፣ ስቨር | *ሱሓር | *ሶኊል | ኢስታኑስ |
148 | ጨረቃ | ቻንድ | ማሰ፣ ቸንድረመስ፣ ቸንድረ | ቸንድረ፣ ማስ | *ማሳ | *ሜሕንስ፣ *ሎውክስነሕ | አርማስ |
149 | ኮከብ | ታራ፣ ሲታራ | ነክርሸትረ፣ ስትር | ስተር- | *ሕስታር | *ሕስቴር | ሃስቴር |
150 | ውኃ | ፓኒ | ጀለ፣ ቫሪ | ቫር፣ ኡደን- | *ሃፕ- | *ዋታር፣ *ሔኰሕ | ዋታር |
151 | ዝናብ | ባሪሽ | ቨርሸ | ቨርሸም | ሄውስ | ||
152 | ወንዝ | ነዲ | ነዲ | ነዲ | *ሔፕ- | ሃፓስ | |
153 | ሐይቅ | ጅሂል | ሰረስ | ሰረስ፣ ህረደስ | *ላኩ-፣ *ሔጌሮ- | ሉሊስ | |
154 | ባሕር | ሰመንደር | ኡደድሂ | ሰሙድረስ | *ስሔይዎ-፣ *ሞሪ | አሩናስ | |
155 | ጨው | ነመክ | ለቨርነ | ለቨርነም፣ ክርሻረ | *ሴሕልስ | ||
156 | ድንጋይ | ፐጠር | እሽመን | እሽማ | *ሓችማን | *ሔክሞን | ፓሢላስ |
157 | አሸዋ | ሬት፣ ባሉ | ፓምሱ፣ ሲከታ | ሲከታስ | *ሳምሕዾስ | ||
158 | አቧራ | ድሁል፣ ኻክ | ሬርኑ | ሬርኑስ | *ፐሕርስ- | ||
159 | መሬት | ቡሚ፣ ዛሚን | ክርሸም፣ ፕርጢቪ | ክርሻስ | *ዼጎም፣ *ሔር- | ተካን | |
160 | ደመና | ባደል | ነብህስ፣ ሜግሄ | ሜግህስ፣ ነብህስ | *ኔቦስ | አልፓስ | |
161 | ጉም | ኮህራ፣ ድሁንድህ | ሚህ | ሚሂካ | *ሕሚግለሕ፣ *ስነውዽ- | ካማራስ | |
162 | ሰማይ | አሳማን | አካሸ | ድየውስ | *ኔቦስ | ኔፒስ | |
163 | ንፋስ | ህቫ | ቫዩ፣ ቫተ | ቫተስ | *ኋዩሽ | *ሕወንትስ | ሁዋንጽ |
164 | አመዳይ | በርፍ | ሂመ፣ ቱርሻረ፣ ቱሂነ | ሂመስ | *ዢም | *ስኒጒህስ | |
165 | በረዶ | በርፍ | ሂመ | ሂመስ | *ዢም | *ሔይሕ-፣ *የግ- | ኧካን |
166 | ጢስ | ድሁዋን | ድሁመ | ድሁመስ | *ዹማስ | *ስሙኲ-፣ *ዹሕሞስ | ቱሑዊስ |
167 | እሳት | አግ፣ አግኒ | እግኒ | እግኒስ | *ሓግኒስ | *ፔሑር፣ *ሔግኒስ | ፓሑር |
168 | አመድ | ራቅ | አሰ | አሰስ፣ ብህስመን- | *ኼስኖ-፣ *ኼሲ- | ሃስ | |
169 | ተቃጠለ | ጀልና | ደህቲ | ደህየቴ | *ብረው-፣ *ዸጒ-፣ *ስወል-፣ *ሔውስ- | ዋርን- | |
170 | መንገድ | ሰረክ፣ ራስታ | እድህቨን፣ ማርገ፣ ረጥያ | እድህቫ፣ ፐንጣስ | *ዌግ-፣ *ፐንት-፣ *ደርግ- | ፓልሳስ | |
171 | ተራራ | ፐሃር | ጊሪ፣ ፐርቨተ | ጊሪስ | *ጐርኽ-፣ ሞን- | ካልማራስ | |
172 | ቀይ | ላል | ረክተ፣ ሮሂተ | ሮሂተስ | *ሕረውዾስ | ሚቲስ | |
173 | አረንጓዴ | ህራ | ህሪተ፣ ፐላሸ | ህሪተስ | *ግሬሕ- | ኈልፒስ | |
174 | ቢጫ | ፒላ | ፒተ፣ ፒተለ | ህሪስ | *ገልሕዎስ፣ *ከንህኮስ | ሐሕላዋንጽ | |
175 | ነጭ | ሰፌድ | ሽቬተ | ሽቬተስ፣ እርጁነስ | *ሔልቦስ | ሃርኪስ | |
176 | ጥቁር | ካላ | ክርሽርነ | ክርሽርነስ | *ስዎርዶስ፣ *ሔምስ- | ዳንኩይስ | |
177 | ሌሊት | ራት | ራትረ | ራትሪ፣ ነክቲ | *ኖኲትስ | ኢስፓንጽ | |
178 | ቀን | ዲን | ድዩ፣ እህር | እህር፣ ድየቭ- | *ሔግ-፣ *ደይን- | ሲዋጽ | |
179 | አመት | ሳል፣ ባራስ | ቨርሸ፣ ሰምቨጸረ፣ ሰምቨት | ቨጸረስ | *የሕር-፣ *ወት- | ወጽ | |
180 | ሙቅ | ገርም | ግህርመ፣ ተፕተ | ኡርሽርነስ | *ጛርማ | *ጐርም- *ተፕ- | አንጽ |
181 | ቅዝቃዛ | እርጠርንርዳ | ሺተ | ሺተስ | *ጌልዶስ | ኤኩናስ | |
182 | ሙሉ | ፑራ | ፑርነ | ፑርነስ | *ፕልሕኖስ | ሱዋንጽ | |
183 | አዲስ | ነያ | ነቨ፣ ኑተነ | ነቨስ | *ናዋስ | *ኔዎስ | ኔዋስ |
184 | አሮጌ | ፑራና | ጂርነ፣ ቭርድሄ | ሰነስ | *ሰንሖ- | ሚያህዋንጽ | |
185 | ጥሩ | እጫ | ቨሱ፣ ብህድረ | ቨሱስ፣ ብህድረ | *ሕሱ | *በድ-፣ *ሕሱ- | አሡስ |
186 | መጥፎ | ኻራብ፣ ቡራ | ፓፐ | ፓፐስ | *ፓፐስ | *ሑፔሎስ፣ *ዱስ | ኢዳሉስ |
187 | በስባሳ | ሰራ | ፑቲ | ፑቲስ | *ፑ- | ሃራንጽ | |
188 | እድፋም | መይላ፣ ገንዳ | መሊነ፣ ሰመለ | መሊነ፣ አኒርመለ | *ሳልው- | ኢስኩናንጽ | |
189 | ቀጥተኛ | ሲድሃ | እርጁ | እርጁስ | *ሕረግቶስ | ||
190 | ክብ | ጎል | ቭርጠ፣ ቨርቱለ | ቨርቱለስ፣ መርንርደለ | |||
191 | ስለታም | ቲቃ | ቲክርሽርነ | ቲክርሽርነስ | *ስኬርብ-፣ *ሔክሮስ | አልፑስ | |
192 | ደደብ | ኩንድ | ኩርንርጠ | ኩርንርጠ | አልፓንጽ | ||
193 | ለስላሳ | ቺክና | ሽለክርሽርነ፣ ስኒግድሄ | ሽለክርሽርነስ | *ግላዶስ | ሚውስ | |
194 | እርጥብ | ጊላ፣ ኦዳ | አርድረ፣ ክሊነ | አርድረስ | *ወድ | ሁርኒያንጽ | |
195 | ደረቅ | ሱቃ | ሹርሽከ | ሹርሽከስ | *ተርስ-፣ ስሔውሶስ | ሃታንጽ | |
196 | ትክክለኛ | ጢክ፣ ሰሂ | ሱድሄ፣ ሰትየ | እርጁስ፣ እርተስ | *ሕረግቶስ | አሳንጽ | |
197 | ቅርብ | ቀሪብ፣ ነዝዲክ | ኔደ፣ ፕረቲ | እንቲኬ | ማኒንኩዋስ | ||
198 | ሩቅ | ዱር | ዱረ | ዱሬ | *ዊ | አርሃ፣ ቱዋ | |
199 | ቀኝ | ዳያን | ደክርሺርነ | ደክርሺርነስ | *ደክስ- | ኩናስ | |
200 | ግራ | ባያን | ሰቭየ | ሰቭየስ | *ሰውዮስ | ||
201 | በ... | ፓር | - | እፒ፣ ፒ | *ሓድ | ||
202 | በ... ውስጥ | ሜን | - | እንተር፣ መድህዬ | *ሔን፣ *ሔንተር | አንዳን | |
203 | ከ... ጋር | ሰ | ሰሀ | ሰሀ፣ ስመት | *ሜታ፣ *ኮም | ካቲ | |
204 | እና | ኦር | ቸ | -ቸ፣ ኡተ | *-ቸ | *-ኰ፣ *ደ | |
205 | ቢ... (ኖሮ) | እገር፣ የዲ | የዲ | የት | ታኩ | ||
206 | በ... ምክንያት | ክዮንኪ | ሂ | ሂ | ኩዊት | ||
207 | ስም | ናም | ናመን | ናመ | *ሕናመን | *ሕኖምን | ላማን |